تاریخ : سه شنبه 89/4/8 ساعت: 11:36 صبح
خارش چگونه ایجاد می شود؟به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، محققان می‌گویند البته این تاثیر فقط در زمانی صدق می‌کند که احساس خارش وجود داشته باشد، در حالی که خاراندن بدن در مواقعی که حس خارش وجود ندارد، هیچ تاثیری ایجاد نمی‌کند.
به گفته پژوهشگران، هر چند تاکنون تاثیر خاراندن در از بین بردن احساس خارش مشخص بوده است، اما مکانیسم‌های فیزیولوژیک این عمل در حد بسیار اندکی مطالعه و کشف شده‌اند.
تحقیق جدید از سوی محققان دانشگاه مینسوتا انجام شده و شرح آن در مجله «نیچر نوروساینس» منتشر شده است.
در مطالعات قبلی معلوم شده بود که بخشی خاص در نخاع با عنوان «مسیر اسپینوتالامیک» در این واکنش نقش کلیدی ایفا می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی وسیله یا ماده خارش زا با پوست بدن تماس پیدا می‌کند، سلولهای عصبی در این ناحیه از نخاع، فعالتر می‌شوند. در این وضعیت عمل خاراندن مانع می‌شود که این سلولهای نخاعی به مغز پیام ارسال کنند و در نتیجه حس خارش متوقف می‌شود.
* احساس خارش در بدن هدفمند است، چون این احساس ما را وادار می‌کند تا گرد وغبار و میکروبها را با خاراندن از پوست بزداییم.
امروزه در کشورهای صنعتی و توسعه یافته اشخاص به بهداشت فردی خود بسیار اهمیت می‌دهند؛ به همین دلیل عوامل اولیه از قبیل میکروب و خاک دیگر به عنوان عامل بروز خارش نقشی ندارد.
دکتر آندریاس وولن برگ، متخصص امراض پوستی در دانشگاه لودویک – ماکسی میلیانس در مونیخ آلمان در این باره اظهار داشت: عفونت‌های پوستی هم می‌توانند سبب بروز احساس خارش شوند و بیمار با خاراندن پوست، انگلها را از بدن دور می‌کند، بدون اینکه نیاز به درمان بیشتری باشد.
اما در بیشتر ناراحتی‌هایی که با خارش همراه هستند، خاراندن چاره کار نیست، بر عکس پوستی که خود به خود تحریک می‌شود با خاراندن آسیب بیشتری می‌بیند. بدین ترتیب در محل‌هایی که پوست بر اثر خاراندن زخم شده، میکروبها نفوذ می‌کنند و باعث می‌شوند که بیماریهای عفونی مانند عفونت پوستی یا التهاب حاد باکتریایی رخ دهد که به ناچار باید از آنتی بیوتیک برای معالجه آن استفاده کرد.
نخستین اقدام برای برطرف کردن احساس خارش، استفاده از پمادها و کرمهایی است که مواد موثر در برطرف کردن خارش دارند. می‌توان برخی از این پمادها را بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها تهیه کرد. هم چنین کمپرس آب یخ یا آب و سرکه می‌تواند خارش را تسکین دهد.
دکتر وولن برگ خاطرنشان کرد: چنانچه احساس خارش بیش از دو روز ادامه پیدا کند، فرد باید به متخصص پوست مراجعه نماید. چون ممکن است به بیماریهای پوستی مبتلا شده باشد.
شایع‌ترین علت خارش، اگزمای تماسی (مانند واکنش آلرژیک نسبت به فلزی خاص، عطر و اسانس)، التهاب پوشش عصبی (التهاب مزمن پوست که اغلب در کودکی به طور ناگهانی بروز می‌کند) و نیش حشرات است. بیماریهای پوستی شدید دیگری نیز از قبیل اگزمای پوستی می‌تواند با خارش همراه شود.
ویژگی مشترک بیماریهای پوستی این است که در محل خارش، پوست به شکل محسوسی تغییر می‌کند. برای مثال روی پوست لکه‌های قرمز، خال و یا زگیل بروز می‌کند در این موارد تشخیص از راه مقایسه، آسان است.
اگر پزشک هیچ آثاری که با احساس خارش در ارتباط باشد روی پوست پیدا نکند، کشف علت خارش دشوار می‌شود. در این وضعیت ممکن است، علت خارش ابتلا به ناراحتی‌هایی از قبیل اختلالات سوخت و سازی مانند دیابت یا بیماریهای کبدی باشد.
برای تسکین خارش، متخصصان توصیه‌هایی را ارائه کرده‌اند. به گفته آنها خارش مزمن به مداوای پزشکی نیاز دارد، اما فرد مبتلا هم می‌تواند کارهایی انجام دهد تا ناراحتی‌اش کمی تسکین پیدا کند. از این رو توصیه می‌شود که خود را نخارانید. این جمله به حرف آسان است اما آیا به راستی می‌تـوان از عهده آن برآمد.
دکتر وولن برگ به بیماران خود سفارش می‌کند که از شیوه‌های آرامش بخش و تمدد اعصاب کمک بگیرند. به این ترتیب آنها می‌آموزند که به احساس خارش کمتر توجه کنند.
در بخشی دیگر توصیه می‌شود، پوستی را که می‌خارد به مواد اضافی آلوده نکنید. برای مثال از لوازم آرایشی و زیبایی که روغن‌های فرار دارند، استفاده نکنید. زیرا اغلب باعث بروز واکنشهای حساسیت زا می‌شوند.
همچنین دکتر وولن برگ توصیه می‌کند که از چربی‌های لبنی استفاده نشود؛ زیرا حاوی مواد افزودنی تحریک کننده پوست هستند.
آخرین توصیه این است که پوست خود را به اندازه کافی مرطوب نگه دارید. پوست بسیار خشک به آسانی دچار خارش می‌شود. برای شستن بدن نیز بهتر است از مواد شوینده بدون عطر یا از لوسیونها و محلولهای شوینده استفاده شود. هم چنین هر قدر زمان شست وشو کوتاه‌تر و آب خنک‌تر باشد، بهتر است. پس از شست وشو هم می‌توانید از کرم‌ها یا لوسیونهای مرطوب کننده مصرف کنید.
* برای رفع خارش چه باید کرد ؟
برای رفع خارش بدن راه ها و روشهای علمی و تجربی زیادی ارائه می شود که موثر ترین و بهترین آنها به شرح زیر می باشد
پوست را خنک کنید
دوش آب سرد بگیرید، و یا کمپرس آب سرد کنید. برای این کار حولهای را در آب سرد فرو برده، پس از چلاندن به مدت پنج دقیقه، روی ناحیه خارش بگذارید. تبخیر آب حوله، پوست را خنک کرده، خارش را از بین میبرد.
پوست را آرام کنید
محلولهای حاوی منتول یا کافور که بیحس کننده موضعی هستند، اثر آرامشبخش و خنککننده بر پوست دارند و خارش را رفع می‌کنند.
حمام مخصوص بگیرید
حمام آب خنک یا ولرم با پودر جودوسر و روغن حمام و سپس خشک کردن تن، خارش ناشی از خشکی پوست را از بین میبرد.
ضد حساسیت بخورید
برای رفع خارش ناشی از گزش و نیش حشرات یا عوامل حساسیت زای دیگر، به جای خاراندن، یخ روی پوست بگذارید. سپس یک داروی ضد حساسیت بخورید.
از داروهای موضعی ضد حساسیت، مثل کرم دیفن هیدرامین یا فرآوردههایی مثل بنزوکائین استفاه نکنید؛ چون ممکن است با ایجاد واکنش آلرژیابی در پوست، گرفتاری را دو چندان کنند.
کالامین بزنید
محلول کالامین برای رفع خارشهای ترشحدار یا تاولی (مانند خارش ناشی از تماس با پیچک سمّی) مؤثر است. اما اگر علت خارش، نامعلوم یا ناشی از خشکی پوست باشد، اثر خشک کنندگی کالامین خارش را بیشتر خواهد کرد.
هوا را خنک کنید
گرما، خارش را شدت میبخشد و واکنشهای آلرژیایی را تشدید می‌کند؛ از آب داغ بپرهیزید، در معرض خورشید قرار نگیرید، ورزش گرمازا نکنید.
لباس گشاد بپوشید
لباس گشاد نخی برای کسانی که مستعدّ خارش هستند، بهتر است. لباسهایی که به بدن میچسبند، مثل مواد مصنوعی و پشم، خارش را ادامه می‌دهند. اگر ناچار به پوشیدن لباس پشمی هستید، زیر آن لباس نخی یا ابریشمی بپوشید تا لباس پشمی با بدن تماس پیدا نکند.
ضمنا استفاده از پوست خیار و آبلیمو نیز بسیار موثر می باشد
